Οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, ανακοινώνουν ότι ο καλλιτέχνης Πόλυς Πεσλίκας έχει επιλεγεί, μέσα από τη διαδικασία Ανοικτής Πρόσκλησης, για να εκπροσωπήσει την Κύπρο στην 57η Μπιενάλε Τέχνης της Βενετίας.

H έκθεση του Κυπριακού Περιπτέρου, που θα επικεντρώνεται στο μέσο της ζωγραφικής, θα φιλοξενή-σει, παράλληλα, μια σειρά από παρεμβάσεις και ανταλλαγές με την καλλιτεχνική ομάδα Νεωτερισμοί Τουμάζου, τη συγγραφέα Mirene Arsanios και τον κεραμίστα Βαλεντίνο Χαραλάμπους.

Ο Jan Verwoert, επιμελητής της Κυπριακής Συμμετοχής στην επικείμενη διοργάνωση, επισημαίνει:

«Ανταποκρινόμενος στην Ανοικτή Πρόσκληση, ο Πεσλίκας πρότεινε μια σειρά από ιδέες που απηχούν έντονα το πνεύμα της επιμελητικής προσέγγισης:

Με βάση την καλλιτεχνική του πρακτική, ο Πεσλίκας πείθει για τη δυνατότητα της ζωγραφικής να μετα-δώσει την ένταση μιας στοιχειώδους εμπειρίας. Λέει χαριτολογώντας: “Ένας πίνακας ζωγραφικής θυμά-ται ότι φταρνίστηκες μπροστά του και μια μέρα θα σου το ανταποδώσει”. Ωστόσο, ο Πεσλίκας τονίζει εξίσου το γεγονός ότι, αυτή η βιωματική προοπτική, ίσως να γίνεται πιο έντονα αισθητή όταν ένας πί-νακας κρύβεται πίσω από ένα μανδύα· το κιαρόσκουρο επιτρέπει στα μάτια να περιπλανηθούν, τα χρώματα γίνονται ατμοσφαιρικά, ακόμα και φασματικά. Έτσι, η παράξενη εμφάνιση της ζωγραφικής στον εκθεσιακό χώρο που οραματιζόμαστε ίσως να ομοιάζει με το φάντασμα μιας αυλαίας, το οποίο παραμένει ενώπιον μας ακόμα κι’ όταν το έργο βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Με τον τρόπο αυτό, ο Πεσλί-κας προβάλλει μια ζωηρή εικόνα ως προς το πως μπορεί να διαμορφωθεί η έκθεση στο Κυπριακό Περί-πτερο: Η παρουσία της δουλειάς του θα προσδιορίσει την ατμόσφαιρα, θα ορίσει το ‘κλειδί’, και θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την συντέλεση ανταλλαγών στην έκθεση. Οι πίνακες του θα λει-τουργήσουν, επομένως, ως οικοδεσπότες σε σχέση με τους θεατές και τους φιλοξενούμενους της έκθε-σης.

Εξίσου πεπειραμένος στην τέχνη της ζωγραφικής, όσο και σε αυτή της κοινωνικά συνεργατικής πρακτι-κής, ο Πεσλίκας κατέχει μια μοναδική ικανότητα επεξεργασίας του ρόλου του ζωγράφου ως αυτό του οικοδεσπότη για τους φιλοξενούμενους καλλιτέχνες και συγγραφείς. Παράλληλα με τη ζωγραφική, έχει εργαστεί από κοινού με χορογράφους στον τομέα του χορού και έχει ιδρύσει τον εκθεσιακό χώρο Volks στη Λευκωσία τον οποίο και διαχειρίζεται. Γνωρίζει τη σημασία του να καταπιάνεται κανείς με τη δική του πρακτική, διαμορφώνοντας παράλληλα τη σκηνή που θα καταστήσει δυνατή την παρουσίαση άλ-λων καλλιτεχνών.

Ως αναπόσπαστο μέρος του σεναρίου που ξεδιπλώνεται μέσα από την επιμελητική θέση, η έκθεση θα αποτελέσει το χώρο όπου θα φιλοξενηθούν ανταλλαγές ποιητικής γνώσης· εκεί θα συντελεστεί ένα ε-μπόριο με τα χρώματα της ζωής. Μια σειρά από δημοσιεύσεις και δρώμενα θα πλαισιώσουν αυτές τις συναλλαγές. Τρία μέρη έχουν προσκληθεί ως επίτιμοι καλεσμένοι για να υψώσουν τις φωνές τους και να μοιραστούν τις εμπειρίες τους:

Λίγοι θα μπορούσαν να ενσαρκώσουν την εντόπια ευφυΐα της διεθνούς συναλλαγής καλύτερα από την καλλιτεχνική ομάδα Νεωτερισμοί Τουμάζου (Μαρία Τουμάζου, Μαρίνα Ξενοφώντος, Ορέστης Λαζού-ρας). Έχοντας πάρει το όνομα τους από ένα κατάστημα στη Λευκωσία που εμπορευόταν διάφορα προϊόντα και νεωτερισμούς και το οποίο διαχειριζόταν ο παππούς ενός από τα μέλη της ομάδας, πρό-κειται για μια ομάδα ευφραδή σε πολλές γλώσσες — την ποίηση, την περφόρμανς, τη μουσική, τη μόδα και την αποκαλούμενη object-art. Οι Νεωτερισμοί μιλούν για εμπειρίες που έχουν συλλεχθεί μέσα από μια ζωή σε κίνηση, για εμπειρίες καινούργιας και χαμένης αγάπης, για στυλ που υιοθετήθηκαν και με-ταμορφώθηκαν στην πορεία. Οι Νεωτερισμοί Τουμάζου δρουν στο σταυροδρόμι μεταξύ γλωσσών και υλικών επιρροών. Σε αυτό το σταυροδρόμι, συναντούν τον Πεσλίκα και τους άλλους δύο καλεσμένους.

Η Mirene Arsanios είναι μια καλλιτέχνις συγγραφέας από τη Βηρυτό, με βάση της τη Νέα Υόρκη. Η Ar-sanios διηγείται την ιστορία των στιγμών εκείνων όπου η βιογραφία συναντά την ιστορία. Καθώς η κα-θημερινότητα συνεχίζεται την ώρα που τα ιστορικά γεγονότα συμβαίνουν, οι αναμνήσεις καταλήγουν να συσσωματώνονται με ιδιόμορφους τρόπους. Τα καλοκαίρια στη Βηρυτό έρχονται στο προσκήνιο γύ-ρω από ένα υγρό, μαύρο μαγιό. Μετά την έκρηξη μιας βόμβας, ο σκύλος του γείτονα δε γαβγίζει πια. Το Κάιρο γίνεται επισκέπτης υπό τη μορφή μιας αρχαίας θείας, που διαθέτει γνώσεις για θεότητες και ταΐ-ζει τα περιστέρια στη Βενετία. Στις ιστορίες της, η Arsanios αποδίδει τις εμπειρίες σε χρώματα που σχη-ματίζουν εποχές, πόλεις και ανθρώπους.

Ο θρυλικός κεραμίστας Βαλεντίνος Χαραλάμπους συμμετέχει επίσης στη συζήτηση. Μέσω της μακράς ζωής που έζησε, ως καλλιτέχνης, σε μέρη συμπεριλαμβανόμενης και της Βαγδάτης, ο Χαραλάμπους έχει πολλές ιστορίες να διηγηθεί. Έχοντας συγκεντρώσει ένα μοναδικό σύνολο γνώσεων στη διαδικασία δη-μιουργίας της τέχνης του, έχει γίνει διδάσκαλος και πηγή έμπνευσης για πολλούς που τον έχουν επισκεφθεί στο εργαστήρι του. Γνωρίζει πως λειτουργούν τα κυπριακά χώματα όταν αυτά μετατρέπονται σε χρωστική ουσία, γνωρίζει πως μύριζε το άρωμα της Peggy Guggenheim και πως να μοιραστεί, με καθόλα μεταδοτικό τρόπο, μια βαθιά αγάπη για τις αρχαίες τέχνες της Μεσοποταμίας. Πράγματι, τέτοια αγάπη μπορεί να ηχεί πιο δυνατά και από τις βόμβες. Και υπάρχουν πολλά που μπορεί να μάθει κανείς από τον τρόπο με τον οποίο ο Χαραλάμπους διδάσκει το δυνητικό βάθος των επιδράσεων.

Εμφανιζόμενοι στο ατμοσφαιρικό σκηνικό που δημιουργούν οι πίνακες του Πεσλίκα, αυτοί οι επισκέ-πτες καλλιτέχνες θα συνδιαλεγούν μαζί του και με το κοινό. Όσον αφορά στις εικόνες που θα έρθουν στο προσκήνιο, τις ιστορίες που θα λεχθούν, τις υλικές επιρροές και τις υφολογικές εμπνεύσεις που θα κοινοποιηθούν — αλλά και σε σχέση με την ίδια τη μορφή που θα λάβει η επικείμενη συναλλαγή — η έκθεση επικαλείται ένα συγκεκριμένο πνεύμα: αναφέρεται στην Ανατολική Μεσόγειο ως μια ζώνη ό-που οι ταξιδιώτες συναντούν ο ένας τον άλλο, καθώς οι πορείες τους διασταυρώνονται. Δίοδοι ανοίγο-νται μεταξύ Λευκωσίας, Λονδίνου, Αμμόχωστου, Βαγδάτης, Λεμεσού, Νέας Υόρκης, Καΐρου και Βηρυ-τού, καθώς δημιουργείται η ποιητική αυτή γνώση που έχει, ίσως, τη δύναμη να εμβαθύνει την κατανό-ηση του παρελθόντος και να αποδώσει το μέλλον με ένα διαφορετικό χρώμα.»

Στην επόμενη διοργάνωση, το Κυπριακό Περίπτερο θα φιλοξενηθεί στο Associazione Culturale Spiazzi, Castello 3865, 30124 Venezia, πoυ βρίσκεται κοντά στους επίσημους εκθεσιακούς χώρους της Μπιενάλε (Arsenale).

Η 57η Μπιενάλε Βενετίας, με Διευθύντρια την Christine Macel, ανοίγει στις 10 Μαΐου 2017 για τα ΜΜΕ και διαπιστευμένους επαγγελματίες και στις 13 Μαΐου για το κοινό.