
Χάρις Επαμεινώνδα, Μουσταφά Χουλούσι
52H ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΤΕΧΝΗΣ – BIENNALE ARTE 2007
(10 Ιουνίου – 21 Νοεμβρίου 2007, Βενετία)
Preview: 6–9 Ιουνίου
Εγκαίνια: 8 Ιουνίου, 8μ.μ.
Η Χάρις Επαµεινώνδα και ο Μουσταφά Χουλούσι επιλέγηκαν από την Αυστραλιανής καταγωγής επιµελήτρια Denise Robinson, µε βάση το Λονδίνο.
Η Χάρις Επαµεινώνδα παρουσίασε µία σειρά από κολάζ και µία βιντεο-εγκατάσταση µε τρία φιλµς. Οι εικόνες που χρησιµοποιήθηκαν για τα κολάζ προέρχονταν από παλιές φωτογραφίες και γαλλικά περιοδικά ή βιβλία της δεκαετίας του ’50. Επρόκειτο για πορτραίτα καθηµερινών ανθρώπων, αντικειµένων ή εµβληµατικών κτηρίων που είχαν κοπεί µεθοδικά, ώστε να µεταµορφωθούν σε σουρεαλιστικές σκηνές φανταστικών κόσµων, προκαλώντας συναισθήµατα αποξένωσης. Ο χειρισµός αυτός της εικόνας και η σχολαστική αποδόµησή της φαινόταν να δηµιουργεί νέα επίπεδα διαλεκτικής και ποικίλες αναγνώσεις, ως να µετατρεπόταν ένα ψυχαναλυτικό σηµείωµα σε παλίµψηστο. Ο ίδιος τρόπος συναρµολόγησης µεταφερόταν εξίσου αποτελεσµατικά στα τρία της φιλµ, Ταραχή IIII, V, VI, µια τριπλή βίντεο-εγκατάσταση, που αποτελούσε µέρος µιας συνεχιζόµενης σειράς για την οποία χρησιµοποίησε επιλεγµένα βίντεο από αιγυπτιακές σαπουνόπερες, δηµοφιλείς ελληνικές ταινίες του ’60 και αρχειακό υλικό από την κυπριακή τηλεόραση. Χειριζόµενη στοιχεία όπως ο ήχος και η ταχύτητα της ταινίας, η καλλιτέχνις µετέτρεπε µια τετριµµένη σκηνή σε µια έντονη και περίπλοκη ψυχολογική εµπειρία, δηµιουργώντας απόσταση µεταξύ του θεατή και της αναπαράστασης της πραγµατικότητας. Έχοντας σαν βάση της το Βερολίνο, η Επαµεινώνδα ακολούθησε έκτοτε µια σηµαντική καλλιτεχνική πορεία, έχοντας εκθέσει σε µερικά από τα σηµαντικότερα µουσεία, κέντρα τέχνης και µπιενάλε διεθνώς.
Ο Μουσταφά Χουλούσι γεννήθηκε από Τουρκοκύπριους γονείς στο Λονδίνο και µέχρι το 2007 είχε αναπτύξει σηµαντική δραστηριότητα ως καλλιτέχνης και επιµελητής, τόσο στη Μεγάλη Βρετανία όσο και διεθνώς. Για αρκετά χρόνια επεξεργαζόταν την ιδέα µιας σειράς ζωγραφικών έργων, την οποία αποφάσισε να αναπτύξει για το περίπτερο της Κύπρου στη Βενετία. Το αποτέλεσµα ήταν µια σειρά από µεγάλης κλίµακας φωτορεαλιστικά έργα µε γενικό τίτλο The Elysian Paintings (Ηλύσειες Ζωγραφιές), που απεικόνιζαν φρούτα και λουλούδια ενδηµικά του µεσογειακού τόπου καταγωγής του. Κατά την περίοδο προετοιµασίας της έκθεσης, ο καλλιτέχνης επισκεπτόταν τακτικά την Κύπρο φωτογραφίζοντας τοπία της υπαίθρου, τα οποία στη συνέχεια µεταφέρονταν σε καµβά από επαγγελµατίες εικονογράφους που δούλευαν επιτόπου στη Βενετία. Με πολλή σχολαστικότητα, οι φωτογραφίες µετατρέπονταν σε εντυπωσιακές, αµφίσηµες εικόνες: από τη µία ήταν ελκυστικές και νοσταλγικές, ενώ από την άλλη φαίνονταν να απηχούν συγκεκριµένες τεχνικές προπαγάνδας, συνδεόµενες περισσότερο µε την κουλτούρα παρά µε τη φύση. Όπως δηλώνει ο καλλιτέχνης, πρόθεσή του ήταν να «εφαρµόσει τεχνικές εµπορικής τέχνης, παραπέµποντας συγχρόνως σε ιστορικές αναλογίες και συµβολικές έννοιες που κινούνται µεταξύ γοητείας και αποξένωσης». Η Κύπρος εξακολουθεί να αποτελεί το επίκεντρο της δουλειάς του Χουλούσι, είτε ο καλλιτέχνης επεκτείνει παλαιότερες ενότητες, είτε πειραµατίζεται µε νέες ιδέες και µέσα, όπως το βίντεο. Οι Xορεύτριες είναι µια δίλεπτη ταινία που δηµιουργήθηκε αργότερα, παρουσιάζοντας παρόµοιες αναφορές: µία οµάδα λαϊκών χορευτών κινούνται µε ευδαιµονία µέσα σε ένα γραφικό τοπίο µε ανθισµένες οπιούχες παπαρούνες, ένα παραδοσιακό φάρµακο, ηρεµιστικό και αφροδισιακό, που συναντάτο συχνά σε αγροτικές περιοχές της Κύπρου. Η αµφιλεγόµενη, εξωπραγµατική κίνηση των χορευτών υπερβαίνει συµβατικές φόρµες, ενεργοποιώντας τη φαντασία και καθιστώντας παραπλανητική ακόµα και την Ιστορία. Το βίντεο προβάλλεται δίπλα από το έργο Χωρίς τίτλο (Δύο Σύκα), από τη σειρά Ηλύσειες Ζωγραφιές.
Palazzo Malipiero, San Marco 3198, I-30124 Venezia, S. Samuele-Palazzo Grassi Boat Stop – Line 82